D
Hyacinthe, bere guardasola estu harekin, ingeles baten
plantakoa zen eta, gainera, ehiztaria genuen. Ez dakit nola,
gure elkarren arteko solasa gai horretara lerratu zen, alde,
aurka, baietz, ezetz, ihizi, ekologi, ibili, gosari, lagunak, ardoa,
musa, tiroa, zuhaitzak, mendiak, kirola, euskotarra,
motoa, lau-laua, botak, atorra laukidunak, txapela, mozorroa,
irria, haizea, usoa, potelata, etxola, puestoa, dirua,
– 78 –
Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 78
UPN, PNV, pausa, platera, bizia, hila. Ideia horiek guztiak ferekatu
genituen, libertatea eta abentura ez beste.
Txemak beste trago bat nahi zuela esan zuen, eta aitzakia
eder horrekin denok basoak bete genituen.
-Qué cabrón!! eztanda egin zuen Alexek.
Hiancinthek paisola ez zuen eskutik uzten, erauntsien
aurka erantsirik bezala, balizko euriaren babesean egon zedin.
Eguzkiaren indarretik babestuta egon zedin ere bai.
Berak bazekien klimatologiak zituen gauzarik ederrenak sua
eta ura zirela; eta, paisola eskutan edukirik, beti haietaz pentsamendu
berezi hori izango zuela ziurtatzen zuen.
Leihora hurbildu zenean, eguraldi ederra egiten zuela
ohartu zen.
-Eeh!! Eguzkia!!
Charenceyk ez zuen batere ateratzeko gogorik, baina ekiaren
agerpenak pozik uzten zuen. Bere aterkia ere bai.
Gure lagunak goizero eguna modu berean hasten zuen;
eta, egun ederra edo txarra izanda, karrikan gurutzatzen
zuen lehenbizikoari eguraldiaren berri ematen zion.
Erantzuna berdin zitzaion, klimatologia baitan bizi baitzen,
eta ahotik ateratzen zitzaion lehen hitza euriarena, hotzarena
ala beroarena zuen, nahiz eta jakin aitzakia baizik ez
zeukala. Berak zioen bezala, egun guztian zehar esango
zuen hitz eta esaldi aditu bakarra hura zen, funtsezkoa,
existenzialismoan sarturik zegoen garrantzitsuena bezain
garrantzitsua, zalantzarik gabe iturburutik bukaeraraino bizitza
agertarazten zuen bakar-bakarra. Aurre-kondairakoa
iduri zuen, aro epel eta gozorik gabe ez zitekeela kanpoko
bizirik egin errepikatzen zuen, bizi osoak horretan oinarria
hartzen balu bezala. Eta arrazoia zeukan: linguistikaz, fonetikaz,
fonologiaz, aurre-kondairaz, historiaz eta ohiz zituen
– 79 –
Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 79
solas serio bezain interesgarri haietaz aritzeko, lehen-lehenik,
bizi behar zen, eta gure bizia gauzatzeko behar bakarra
eguraldi epela zen, hormaketetatik landa agertu zen hura,
lurra eta gizakia aldatu zizkiguna. Eguzkia eta ura ziren bizitzeko
baldintza bakarrak, epeltzetik eta izetik isuriak baikinen
eta hortik zen beste gainerako guzia jalgitzen, gu,
gure eboluzioa, egoitza, mintzaira, hitza, ohitura, aitzinamendurantz
abiatzeko beharra eta sortarazten genuen ohitura
berria, biziari zegokiona. Hyacintheren arabera, ia
egunero eta mekanikoki esaten ohi genuen gauza errepikatsuaren
garrantziaz ez ginen ohartzen, eguraldiaren egoeraz,
goizero loetatik ateratzen gintuena eta lotaraino gure
biziaren heina markatzen zuen bakarra.
Nahiz eta ez esplikatu, bere aterki horren edukitzearen
arrazoia bagenekien, euri ala eguzki, laino ala ateri, elur ala
kazkabar. Ez genuen zozoa gizona, are gutxiago buru arina.
Bazekiela bazekien, ez zekiela ere bai.
Egun horretan, estrukturalismoa deprimitua zegoela lehenbiziko
aldiz entzun nuen. Ezer ez nuen ulertu. Hala ere
ez zen estrukturalismoaren arazoa bakarrik, gure artean depresioa
baitzen nagusi: Txema, hogeita hamar kilo hartu zituelako
eta bere burua bakar sentitzen zuelako; Guillaume
Humboldt, Euskal Herriratu zenetik tristezia handi batean
sartu zelako; Beñat, hegoaldeko giroan murgiltzen zenean
beti gauza bera gertatzen zitzaiolako eta bere intelektualkeria
gurekin alkoholean teorizatzen zuelako; Hyacinthe, aterkia
eskutan, isilik egoten zelako; Alex, ekologiaz eta mendi kateez
maiz mintzatzen hasten zelako; eta ni, Ixel pastillen eraginez
beti euforiko nengoelako.
Etxean sartu ziren Txema eta Chomsky bustiak zeuden,
barnetik eta kanpotik. Barnetik, ez dakit zenbat trago ogiaren
– 80 –
Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 80
bila joan zirenetik edan zutelako eta Etxeberria ostatuan luzaz
edaten egon zirelako. Ogia erostera atera eta ogirik gabe itzuli!
Ahaztu omen zuten. Zer fundamentu gutxi! Julien Vinson,
aldiz, bere txokoan zegoen, ezer esan gabe, paretan zintzilik
nituen txistuak, ttunttunak, gaitak, abarkak, makilak eta musika
tresna guziak ametsetan bezala begiratzen. Gizon bitxia
baitzen hura; eta, hizkuntza baino, ohituretan ikertzea gustatzen
zitzaion, folklorean eta aitzineko jokabideetan murgiltzea,
batez ere. Horrengatik, Arizkunera etortzea atsegin
zeukan. Denek atsegin genuen.