Azkenda*
*azken enda
Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 291
Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 292
1983an, Baionako Unibertsitateko euskal filologia egiten
ari nintzenean, lehen aldiz IZarena gogora agertu zitzaidan
eta olerki bat idatzi nuen, BIZIL izenekoa, B! IZ, HIL, norbaitek,
agian Emarizek, bizitzeko agindua eman balit bezala; eta,
fonemaz fonema, teoria berrian sartu nintzen. Gai horri buruz
idatzi ditudan olerki gehienak Hiriak berriki argitaratu
dituen BIZIL ETA OLDAR izeneko liburuan aurki daitezke,
nahiz eta lehen-lehenak eta sakonki Bizil ideia horri hastapenetik
lotuta izan zirenak bakarrik nire web-orriko idazle sekzioan
aurki, 1975etik aurrera dagerkien olerki sailean.
Lotsarengatik, inoiz ez nintzen ausartu teoria hori publikatzera,
nire ikasleei urtero klase batean erakusteaz aparte.
Behin argi bat piztu zitzaidan: eleberri bat egitea.
Horretarako hiru arrazoi nagusi agertu zitzaizkidan:
1-Azaldu behar nituenak agertzea
2-Zientifiko mundutik urruntzea
3-Edozein gauza esateko aukera edukitzea.
Aurrera jo nuen.
Orain dela gutxi, Mikel eta Arritxu lagunekin etxean kafe
bat hartzen ari ginelarik, nire teoria horren berri eman nien,
eta harritu ziren ikustea haiek ezagutzen zituzten bi hizkuntzalariren
teoriak niregandik nahiko hurbil zeudela; hau da,
euskara onomatopeiaz eta monosilabikoz sor izan zitekeela.
Biharamunerako, Josu Naberan eta Bittor Kapanagaren libu-
– 293 –
Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 293
ruak eskuratu nituen, eta harritu nintzen gure arteko parekotasunez,
nahiz eta haientzat soinu batzuen esanahia nik proposatzen
dudanetik urrun egon. Gauza bitxia da, behingoz,
eta hogeita lau urteren buruan, nire liburua bukatzen ari naizenean
bi hizkuntzalari horien berri jakitea. Irakurri ondotik,
haien lanak miresten ditudala aitortu behar dut,
zientifikoak baitira eta, nire iduriz, bide onetik doazenak.
Nireari indar gehiago eman diote, behin asmatu nuen hitz
hura, hau da, BIZIL, zozokeria bat ez zitekeela erakutsi didatelako.
Milesker.
Xubiltz-2008ko maiatzean
Esker beroenak zuzenketak egiten lagundu nauen Joseba
Aurkenerenari, eskerrak ere pazientziari, asmakuntzari, hogoita
bost urte luze horietan nire argia piztu duen hizkuntzari,
euskarari, izotzetik izanera ibili diren nire lagun guziei, aliziarrei
eta itsaso berritik sortuko diren euskaldun berriei.
– 294 –
Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 294
Aitzin solasa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
I- Izotzetik izanera
A- Izotzetik izanera
B- Xubiltz elkartea
D- Ikastola
A, B eta D kapituluak kontakizunen arabera agertzen dira
2- Alizerria
Hitzaurrea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
1- Ihesa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
2- Mundu berria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
3- Heriotza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
4- Ibilaldia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151
5- Ezagutza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 155
6- Sekretua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
7- Aliz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
8- Alan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 185
9- Subal eta Izal, Emarizen seme-alabak . . . . 205
10- Aditza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
11- Itsas bazterra . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
12- Otaegi Plaza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
13- Aitormena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 233
14- Itzulia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
Lehenda: Alizia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 257
Azkenda
– 295 –
Aurkibidea
Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 295
Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 296