14

Itzulia

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 243

nolazpait azaldu behar nion. Nire misioa bete izan banu bezala,

berriro atzealdera itzuli behar nuen, aliziaren eta euskararen

iturburuak sabeleko sakelaren barnean. Alizia fonema

batetik sorturiko hizkuntza zela argi eta garbi agertu zidaten,

eta aliziarrek beren sortzea nahiko zehazki ezagutzen zutela

ere bai. Niretzat, euskarak antzinako denboretan urrats berdinak

egin zituela aski garbi zegoen, eta IZ-aren teoriak bere

osotasun osoa hartzen zuela ere.

Horretara etorri nintzela inork ez zekien, eta Alizi hori

guztia aitortzeko film erromantiko hura une hoberena iruditu

zitzaidan, zinemako ilunpetan, gure begiek elkar ikusi

gabe.

Eskua eztiki tinkatu nion, eta berehala zerbait esan nahi

niola nabaritu zuen. Ematen zizkidan hatzen arteko ximikotxoek

lasai ez zegoela erakusten zidaten; eta, musutxo bat

eman nionean, nire maitasuneko kontuko gauzak, berriz ere,

aitortuko nizkiola susmoa izan zuen; baina ez zen batere hala

izan:

“Aliz”, belarrira xuxurlatu nion “hemendik banoa, nirekin

bazatoz?”

Neskak zergatik zinematik atera nahi nuenez ez zuen ulertzen,

hain goxoki ginauden biak, elkar heldurik filma atsegin

hura ikusten.

“Orain?”, erantzun zidan, “orain hemendik atera?”

“Ez, maitea, ez; hemendik ez, Alizerritik, laztana,

Alizerritik.”

“Alizerritik? Noiz? Nora joateko?”

“Orain ezin dizut ezer esan, ezin dizut deus aitortu, baina

banoa; eta, nahi baduzu, zurekin.”

– 244 –

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 244

– 245 –

Ingelesez zen film horren “The end” arte isil-isilik egon

ginen, ni bere erreakzioaren igurika, bera desulertze osoaren

urduritasunean. Nire enda zela banekien, agian berea ere bai.

Argiak piztu zirenean, elkar begirada aterpetsu sakon bat

gurutzatu genuen, inoiz jalgi ez zitzaigun bezala, eta gure

ezpainak amultsuki erantsi zitzaizkigun, bihotz babespen ezti

baten bila. Gure kontaktua dardaraz beterik zegoen. Fitsik

esan gabe altxatu ginen eta zinematik atera, nire etxeraino

abia gintezen. Bidean berriro esan nionaz galdetu zidan, noiz

eta nora joan behar nintzenez. Misio baten bila mundu hontara

etorri nintzela ez nion aitortu nahi; aldiz, nireak bete nituela

bai, eta joateko ordua etorri zitzaidala ere bai. Ez zuen

ezer ulertzen. Hainbeste denbora iragan zen etorri nintzenetik,

hainbeste urte, mende eta belaunaldi, arras laketurik

nengoela hemen; eta, justu orain, gure arteko amodioa aurrera

zihoala ikusirik, halako gauzekin heltzen nintzaion.

Etxeko atea ireki nuenean, nire burua aske sumatu nuen,

Alizi dena kontatzeko total aske. Ni hemendik joatea ez zen

garrantzitsuena, bera nirekin etortzea baizik, bere mundua

uztea eta itsu baten pare ni nintzen gidariarekin ausartzea.

Horretarako, denak utzi behar zituen: lurra, herria, lagunak,

senideak... azken finean, bizi osoa. Eta nora joateko, ni zehaztasun

gehiago emateko gai ez nintzen leku batera. Zerbait

esatera saiatu nintzaion, parez pare etxeko besaulkietan jarririk,

begiak elkar iltzaturik. Behin, beste mundu batetik etorri

nintzela, mendietatik aparte zegoen lurralde suntsitu batetik,

sumendi ikaragarriak lekuarazi ninduten eremu xarmant batetik,

eta patuak orain dela milaka urte honaino erakarri ninduela.

Denboraren nozioa mila eta hameka aldiz galdu nuela

ere aitortu nion, eta belaunaldiz belaunaldi hemengo bizia

iragan arren nire misioa orain bakarrik bete nuela.

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 245

Ulergaitzagoa egin zitzaion, batez ere misioa aipatzen

nionean. Mesias bat ez nintzela esan nionean, erabat lasaitu

zen, eta une luze batez bakar-bakarrik bere buruarekin batean

pentsaketan aritu zen, meditazio luze batean sartzen balitz

bezala.

Nik ez dakit gogoeta hartan nire egoera berdinean sartu

izan nuela ohartzen zenik, ezagutu nuenetik bera ere belaunaldiz

belaunaldi konturatu gabe bizi izan zelako, denboran

zehar iragan zituen guztiak elkarrekin bizi izan genituelako.

Adierazpen gehiegi eman nahi ez nizkion, nirekin ez

etortzeko aitzakiatzat hartuko zituela ziur bainintzen. Geroko

utzi nituen. Nolazpait esplikatu behar niona nirekin zoriontsua

izango zela zen, baina nola egin ez nekien. Beste mundu

batera itzultzen nintzela ez nion aitortzen ahal, beste mundu

batekoa nintzela ere ez, lur-kanpoko norbait nintzela nola

esan? Zer arrazoi zuen osaba Baluk kanpotarra nintzela oihuka

esan zuenean... Baina hala ote nintzen? Neronek ere ez

nekien.

Burua eskuetan murgildurik zeukan eta noizean behin

ikaraz beterik begiratzen zidan, orain berean norekin zegoen

baieztatu nahi izan balu bezala. Zer zeukan buruan esateko

gai ez nintzen. Batzuetan eta ezpata batzuen pare, bere begien

izpiek zauritzen ninduten, burdin hosto hotz hark bizi

zolaraino bihotza zauritzen; beste batzuetan, aldiz, haien goxotasunak

argiz betetzen ninduen eta bere mundutik asperturik

balego bezala, eskerrak emateko keinu eskerrontsu

batez dirdirak jalgitzen. Mututurik ginauden, elkarri begira.

Musutxo bat ematera hurbildu zitzaidan. Nik azken musua

izan zitekeela pentsatu nuen, agurrarena, nirekin ez etortzea

deliberatu zuelako; baina ez, beste bat eman zidalako, eta ez

azkena.

– 246 –

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 246

Hitza hartu zuenean, adierazpen gehiago eman behar nizkiola

aitortu zidan, berak halako erabaki handirik ez zezakeela

har zehaztasunik gabe, bere bizia jokoan ematen zuelako

eta etorkizunari begira zerbait gehiago jakin behar zuelako.

Lehen aldiz, maite ninduela aitortu zidan, baina ez bizia galtzeko

heinean, ez baita nornahi jarraitzen hitz misteriodun

batzuen ondotik. Besaulkitik altxatu zenean, lasai egoteko

esan zidan, eta eskuan ferekatxo bat egin. Ezer esan gabe

etxetik atera zen.

Lehen aldiz, nik zer egin banekien, eta joan baino lehen

bizpahiru presuna1 ikustera joan behar nuela gogartu nuen.

Lehen-lehenak, Liz eta Alitxo. Haien burasorik gabe ikus nitzan,

eskolatik ateratzerakoan harrapatuko nituela gogartu

nuen; eta, nire leihoari esker aspalditik nezaguzkidan2 kanpoko

orduei kasu emanez, egun hartan eskolak bukatu zituztenean

jauzika eskaileratik behera karrikaraino jaitsi nintzen.

Biak han zeuden, beste lagun batzuekin irriz; eta, deitu nituenean

eta denak bertan behera utzirik, korrika niregana

etorri zitzaizkidan. Besarkada handi batez elkarrekin urtu ginen.

Azken besoen artekoa zela ez zuten jakin, baina nire tinkatzeko

manera ezohikoa izan zela bai ohartu zirela.

Hainbeste urte iragan zirela ni jaso nindutenetik jakin balute?

Orain bai; garbi neukan ustekabean nirekin mendeak iragan

zituztela. Berriro bihotzeko musu bat eman nien, haiei esker

hemen nintzela gogoan betiko atxikiz.

Alani deitu nion, eta arratsaldean liburutegian hitzordu

eman genuen. Bera baino lehen ailegatu nintzelako, goraino

joan nintzen, eta Alizerrian zegoen altxor handienaren

erdian azken aldiz eseri.

Alan ez zetorren, eta ordu erdi bat bere zain egon nintzen.

Azkenean, itxoinaldia laburrago egin zitzaidan, liburu

1 Pertsona

2 Ezagutzen nituen

– 247 –

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 247

bat eskuratzea erabaki nuelako. Geografiazko bat hartu nuen

eta esertokira itzuli nintzen. Alizerri osoa zagerien, ezkerreko

gainean itsasoz ertzetuta; han nonbait ginaudela pentsatu

nuen, beste leku orotan lurrez inguratuta; eta idatzirik zeuden

izenak gainetik begiratu nituen, sobera arretarik eman

gabe. Balkai, Galpur, Alad, Dalai, Alapur, Alberu lurraldeen

izenek gogoa zeharkatu zidaten; baziren ingelesez zeuden

izenak ere; hala nola, Lastfrench, Lostpanish, Esrope eta ezagutzen

ez nituen beste hainbeste. Beste orriak haizatu nituen,

baina funtsezko gauzarik aurkitu gabe.

Historiaurreko liburua eskuraturik, orain dela milaka urte

gertatu ziren gorabeherek nire arreta deitu zuten, aurre-kondaira

baino lehenagoko aroan, kondaira eta teologia elkartzen

diren aro hartan, Alizerriaren benetako sortzearen

aroan, zeruko zolapetik jauzitako eurizko zelulak bizigai

bihurtu ziren momentuan. Buru-belarri informazio horietan

murgildu nintzen, total arrotza izan balitzait bezala. Baina

Subal eta Izalen istorio mitologikoa banezaguen. Gauza batek

ernatu ninduen: AL baten istorioak. Subal eta Izalaren biloba

zen AL hura, mundu berrira etorri omen zena. Hizkuntza

berri baten bila egon omen zen, uretatik etorria, baina debalde,

han urik ez baitzen nonahi agertzen. Mitologiazko

kontu horren lehen partea ezaguna egin zitzaidan, baina garbi

zegoen emazterik gabeko giza bakar batek gizarte bat funda

ez zezakeela, eta zozokeria batentzat hartu nuen.

Azkenean, Alan iritsi zen. Bere berankeriaz barkamenak

eskatu zizkidan, eta mundua uztera banindoala jakin zuela

belarrira xuxurlatu zidan. Nondik zekien hark nire erabakiaren

berri? Alizek esan ote zion? Ez nuen uste, gure elkarren

arteko sekretu handiena baitzen hura. Gehiagorik ez nion

– 248 –

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 248

galdetu, eta agian berak ere denboraren nozioa galtzeagatik

egun handiaren berri legez izan zuen?

Eserita istant bat egoteko eskatu zidan, berehala bazetorrela;

eta liburutegiko gramatika atalerantz abiatu zen.

Berehala itzuli zenean eta zaindariak ikusi gabe, besapetik

atera zuen liburuxka nire euritakoaren sakelan diskretuki sartu

zuen. Harritu nintzaion, eta, fitsik luzatu gabe, leku sakratu

hartatik biok atera ginen. Liburu hura ez irekitzeko

agindua eman zidan, nire mundura iristean bakarrik ireki

nezakeela esanez. Aliz horren lekuko izango zela luzatu

zidan, eta, mesedez, hitz hura betetzeko berriz ere eskatu

zidan.

Aliz lekuko izango zela esan ote zuen? Zer zekien berak

Aliz nirekin etorriko zenez? Zer ere zerbait aipatu nionez?

Halere, bihotzean ximiko bat sentitu nuen, nirekin etorriko

zela lehen keinu zehatza nabaritzen nuelako.

Alan bihotzez eskertu nuen, eta nire egonaldiaren lekuko

izan zedin eskatu nion. Baietz esan zidan, eta inoiz ez ninduela

ahantziko.

Elixabete eta Mikeli agurrak eta goraintziak eman ziezazkion

eskatu nion ere, eta besarkada luze batean murgildu

nintzen, erdi negarrez.

Bihotza irekitan neukan; eta, Alizi gauza guziak galdetu

behar nizkiolakoan, telefonoz deitu nion, plazako taberna

hartan elkar ikus genezan. Nire kezkaduraren arrazoiak azaldu

nizkionean, inori ez ziola ezer esan aitortu zidan, eta

Alanek esandakoak niri bezain harrigarriak egin zitzaizkion.

Hobe zen dena ahanztea eta kezka berri horietan ez sartzea.

Elkarrekin bazkaltzera abiatu ginen eta eguneko menua

eskatu genuen. Pareko leiho hartatik ohiko mendi antenaduna

ikusten ahal zen, eta lainoz nahiko trabatuta ikusi nuen.

– 249 –

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 249

Euritakoa goizean jantzi nuela gogartu nuen, inoiz egin ez

nuena, sekulan euririk botatzen ez zuelako.

Euririk gabeko Alizerrian urduritzen hasi nintzen, iritsi

nintzenean menditik hona zagerizen1 gailur lainotsu haietaz

pentsatzen hasi nintzelako eta inbasio klimatologiko baten

beldurra sentitzen nuelako.

Bazkalondoan eta Alizek lanik ez zuelako egiten, mendira

igotzea erabaki genuen, eta bere ohiko hurbileko mendirantz

joatera bultzatu nuen. Bidexkan izerdirik ez nuen batere bota

eta, ti-ta, goraino iritsi ginen. Nire egungo helburua nolanahikoa

ez zen, kasko gainetik ikus zitezkeen urruneko gailurrak

aztertzea baizik.

Han urrunean ikusi nuenak oraino gehiago urduritu

ninduen, mendi gailur haietatik zetozen lainoak izugarriak

baitziren.

Begi aitzinean neukanak egiazko inbasio klimatologiko

bat prestatzen ari zela zerakusen2, eta han goian zegoen inor

agurtu gabe, korrika beherantz jo genuen. Malda hura jaitsi

baino lehen, begiak goialdera ustekabean joaten zitzaizkidala

ohartu nintzen, zeruaren hitsa egonkortu zela ikusiz.

Lainoen gainetik, jainkoak ikusi nituen; ez benetako jainkoak,

baizik eta Alizerriko mitologiazko jeinu bereziak. Alizi

goialdera begira zezan esan nionean, ez zuen ezer ikusi, eta

burutik sano nengoenez galdetu zidan. Isiltzea erabaki nuen,

ergel batekin azken bidaia ez zezakeelako egin.

Subal eta Izal eskutik helduta zeuden, gure zain; Inko,

mendi gailurretan bizi omen zena ere bai; bere ondoan,

Izko, uraren jeinua; ondoan Zubiz eta bere semea Izlanaral

eta, ezker-ezkerrean, Kaliz, jeinu txarra, suetatik heldua eta

jendea zigortzeko bidaltzen zutena. Emariz, denen ama, ez

nuen ikusten, eta horrek harritu ninduen. Sekulan ez nuen

1 Agertzen ziren

2 Erakusten zuen

– 250 –

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 250

halakorik aditu, ez ikusi ere, inoiz ez nuen Jainkorik modu

horretan zeruan ikusi.

Pozik nengoen, neure helbururaino iritsi nintzelako.

Mundu honetatik lehenbailehen ihes egin behar nuela orobat

deliberatu nuen. Besterik ez zegoen. Patuak beste patu bat zageridan,

egiazkoa, benetakoa, betikoa, nirea.

Herrira iritsi ginenean, Alizen urratsak jarraitu nituen, eta

zuzen bere etxeraino eraman ninduen. Ezer esan gabe, bere

gelan sartu eta jantzi batzuk hartu zituenean, begietara soaldi

tinko bezain luze batez “Goazen” salbagarri bat luzatu zidan.

Gehiagorik esatea ez zuen balio; eta, iritziz aldatu baino

lehen, Alizerritik kanpo zeraman bidea hartu genuen, denborari

itzuliaren agur berezi bat urrats bakoitzean eman banio

bezala. Itsasoari agur bero bat eman genion, txorimaloari

ere bai. Erreka bazter hura ez zen batere aldatu, eta arrokaren

aurka egon ginen, biok gora begira. Zerua erabat goibeldu

zen, haizea gogorki goratu, eta zuhaitz haren kraska entzun

genuenean, mundua bukatu zitzaigula ohartu ginen; beheko

mundua behintzat, Alizerriko ohiko mundu berria.

Gailur hartara ez dakit nola igo ginen, baina lehiaturik ginauden,

eta goi-goian zegoen zuhaitzari indarrez heldu genionean,

eskutik harturik bi aldeetara begiratu genuen.

Abandonatu genuen mundua beltza eta iluna zegoen, lainoa

eta goibela, argirik gabeko mundu ezkorra zazalkigun1.

Aitzinean zagerizkigunak2, aldiz, argitsuak eta alaiak.

Zalantzarik gabe eta gure bideari ekinik, beherantz jo genuen.

Alizek non ginauden ez zekien, eremu horiek inoiz

ezagutu ez baitzituen. Alizerritik nahiko urrun zeudela aitortu

behar izan nion, eta herria utzi genuenetik zenbat denbora

iragan zenez ez nekiela ere; baina behin abentura berrian

sartuz gero, berdin izan zitzaion.

1 Azaltzen zitzaigun

2 Agertzen zitzaizkigunak

– 251 –

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 251

Denboraren nozioa galtzea ohikoa neukan, eta fenomeno

horretaz ohartzen hasi nintzen. Aliz, aldiz, ez; eta ezezagun

hutsean murgildurik zegoen. Eguzkiak bere izpi argitsuez

bazterrak goxoki berotzen zituen, eta atzealdeko eremu ilunak

bistatik galdu genituen. Handik ikus genezakeen bakarra

zerua zen, ilun bezain tristea, hilik zegoen mundu baten zerua.

Mendiak eta mendiak kurritu genituen, arrokaz arroka,

harkaitzez harkaitz, mendi borobiltxoetara iritsi arte. Ezagutu

nituen kasko pelatu haiek orlegi-orlegiak zeuden, zuhaitzez

eta landarez beterik. Ur-jauziak beherat zihoazen eta hezetasuna

genuen nagusi. Bideak eta bidexkak zeharkatu genituen,

mendi borobiletik arroketara ailegatu arte. Alizek eskua gogor

tinkatzen zidan, nire baitan aitaren babes baten bila egon

balitz bezala. Hondartzaraino iritsi ginen, eta dena osoki aldaturik

zegoen. Basamortua erabat orlegitu zen, belai liluragarri

bat bihurturik, hondar beltz haren itxura erabat zuritu

zen; eta, biok harea gainean etzan ginenean, benetako ohe

goxo baten antzekoa iruditu zitzaigun. Han lokartu ginen,

eta haize lehun batek gure ametsak gorgoinatu zituen, eguraldiaren

aldaketek bizia nola alda dezaketen zerakusten

amets dilindagarriak.

Noiz arte lotan egon ginen ez dakit, baina ezin goxoago

ginauden. Mundu zaharrera itzuli nintzen, eta, Alizi batere

adierazpenik eman gabe, une hura liluraz gozatu nuen.

Amodiotik aparte, nola aitortu behar nion lekuko gisa ekarri

nuela, aliziaren existentziaz eta iturburuaz esandakoei testigantza

ekar diezaien?

Eskuinaldeko arroketara igo ginenean, mendi gorantz

abiatu ginen, gure azken helburuaren bila egon bagina bezala.

Lepo baten zuloan, leize bat ikusi genuen, eta han sartzera

erabaki genuen. Barneko giro hura aparta zen, ez baitzuen ez

– 252 –

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 252

berorik, ez hotzik egiten. Biak esertzeko leku apropos bat

aurkitu genuen, eta Alizen galderei erantzuten hasi nintzen.

Hain gozoki ginauden, musu bero bat elkarri eman geniola;

eta gure bizian lehen aldiz, larrua jo genuen, amodioak manatu

izan baligu bezala. Pozik ginauden. Nire misioaren azken

urratsetan nengoen, agian urrats garrantzitsuenetan.

Lehenbiziko sexu barneratze hartan, sarbide urtsua, izatsua

kausitu nuen, zol-zolaraino eraman ninduen leize busti

baten parekoa. Aluaren bitartez nire benetako izatearen eta

IZaren bila nengoela banekien; eta, denboraren nozioa gal

baneza bezala, aurretik atzera ibiltzen hasi nintzen, zahartzarotik

gaztetasunera, esperientziatik inozentziara, bizi berri

baten kestan egon banintz moduan.

Bat-batean, emazte baten boza leize barnean entzun nuen;

eta, zalantzarik gabe, deitzen gintuen hura jadanik adituta

neukan. Barneko txoko batean eta ispilu baten parean,

Emariz ikusi genuen, bere ile luze argi lehunak orrazten eta

ispiluaren dirdiran guri begiratzen. Ongietorria eman zigun.

Alizen sabela hantzen hasia zen orduko, eta laster erditzera

etorriko zela nabaritzen zitzaion. Emarizen aginduz, leize

barneraino sartu ginen eta pareta zurixka hantu hartan marrazki

bitxi bat ikusi nuen, behor baten gainean zebilen haur

baten irudia, eta bere aurrean gizon bat, zutik. Pentsaketetan

aritu nintzen, ea noiztik bikote hura pareta haren gainean

marrazturik zegoen, eta noiz arte iraun zezakeen. Galderari

ez nion erantzunik aurkitu, baina gizon haren aurpegiko marretan

irritxo baten espresioa zageriela iruditu zitzaidan.

Emarizengana hurbildu ginen, eta sakelan neukan liburuxka

eskatu zidan, Aliziaren morfologiaz Alanek emaniko liburua,

noizbait norbaitek aliziaz saio berri bat idatziko balu,

azken solaseko gidaliburu gisa heda ziezaion.

– 253 –

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 253

Sarreraraino itzuli ginenean, Alizek tripako mina sentitu

zuen; eta, zenbait joan-etorriren ondotik, han zegoen lastoaren

gainean haur eder bat atera zitzaion. IZORAL hartu zuen

izena. Barnetik jalgi zitzaizkion urak isurtzen hasi ziren, eta

erreka garden bat osatu zuten, menditik beherantz bidea harturik.

Laster, ibai zabal bat sortu zen, IZZZZZZZ... soinu naturalaz

basamortua itsasoratu arte. Zeruan agertu zen

ortzadar koloretsuak euri tanten artean bere adarra erakutsi

zigun. Iturbururat ailegatu nintzen, sabel barneko iturburu

linguistikoraino, IZaren baitako iturburu bizigairaino, nire

bizitzeko arrazoia ukan nuen iturburu euskalduneraino.

Hondartzara jaitsi ginenean, berriro harea zuriaren gainean

goxoki lokartu ginen, uhinez ferekatzen zuen hondar berri

bezain heze hartan, gure txikitxoa besoetan babesturik.

Noiz arte, aldiz, ez dakit.

Esnatu ginenean, Euskal Herrian ginen. Ingurura hurbildu

zitzaigun jendea irri goxoen artean euskaraz mintzatzen ari

zen, eta hustu zitzaigun mundua berriro betetzera zihoala

ohartu nintzen.

IZORALek bere euskal bidea marraztuta zeukan, eta bere

hizkuntzaren iturburua ezagutuz aurrera joateko gertu zegoen,

aitzina zutabe, geroaren jabe.

Inguruan genituen euskaldunei gure istorioa kontatu genienean,

liluraturik gelditu ziren, aliziaren sortzeak euskararen

iturburuaren froga erakusten zuelako. IZORALek eta

beste gainerakoek aliziaren iraupena segurtatu zuten, haur

berriak egin zituztelako, baina ere elebitasunaren lehen urratsak

eman zituztelako, hein eta neurri bereko egiazko elebitasunarenak.

– 254 –

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 254

Hirugarren mundua sortzen ari zen, lehenaren muinetan

oinarrituta, bigarrenaren frogekin segurtatuta eta hirugarren

honekin erasorik gabe betiko sortuta.

Zeru zolapeko balkoi luze hartatik denak irriz begiratzen

ari zitzaizkigula konturatu nintzen, eta zelulen moduko bizi

lirdingatsu hartatik, Saussure, Sapir, De Perochegi, Oihartzabal,

Punset, Webster, Lafitte, Lizardi, Vinson, Humboldt, Txilardegi,

Otaegi, D’Abadie, Haritschelhar, Artze,Txema Larrea,

Noam Chomsky, Hyacinte de Tharencey, Estrabon, Sabino, Izludal,

Cezanne, Van Gogh, Mugicatarrak, Barandiaran, Mikel,

Naberan, Kapanaga eta Alex; eta, denek batean, “Qué Cabrón”

esan zidaten.

– 255 –

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 255

Izotzetik_BARRUA 26/11/08 17:02 Página 256

Horra EMARIZi esker aliziaren aditzak daukan morfologia

osoa, altxor bat bezala Alanek emaniko liburua gorderik,

behin norbaitek idatziriko desbariazioz beteriko liburuan argitaratzeko

hitza eman baitzuen.

Zergatik AL eta ez SU, sutik ateratako mundu bat izan balitz?

SU fonema bazterturik izan zen, soinu sortzailea bokal

batez hasi behar zelako, euskaraz, IZ izan zen bezala. Beraz,

AL aukeratuta izan zen.

Zergatik ez US orduan, SUren alderantzia? Aliziak amerikarren

hizkuntzaren ondoan bizi behar zuelako eta US horrek

haren kutsu handiegia zuelako. Beraz, ALera

zuzen-zuzen iritsi ziren, A bokal irekiena zelako, euskararekin

lotura handia zuelako eta L euskaraz ebentual misteriotsua

zelako.

Gainera “Izotzetik izanera” saioan agertzen den U-a baztertzekoa

iruditu zitzaien hizkuntza berri baten soinu sortzailea

izateko, materia baizik ez zuelako adierazten.

Beraz, AL eta IZ; eta, horretatik, “alizia” eta “Alizerria”.

– 257 –